„O twórczości Bronisławy Wajs – Papuszy” – taki tytuł nosił wykład, który wysłuchali uczniowie I LO w auli naszej szkoły w ramach współpracy z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykład przygotowała Pani Emilia Kledzik z UAM-u, a wysłuchali go uczniowie klas humanistycznych.
Wykład dotyczył życia oraz twórczości Papuszy. Jak się okazało, zdobycie informacji o niej wcale nie jest łatwe – sporo pochodziło z notatek Jerzego Ficowskiego, poety, który dostrzegł w Bronisławie talent do pisania. Zaproponował poetce, żeby spisała swoje wspomnienia z czasów II wojny światowej wierszem, które ukazały się jako „Krwawe łzy”. Ficowski chciał napisać książkę dotyczącą życia Romów w Polsce na podstawie opowieści Papuszy, a także przetłumaczyć jej wiersze na język polski.
Pierwszy raz poezja Papuszy ujrzała światło dzienne w 1950 roku, jednakże ludziom nie spodobało się to, że Cyganka zamieszcza swoją poezję. Bronisława była bardzo wrażliwą i skromną osobą, każdy przejaw dyskryminacji bardzo mocno przeżywała, a w 1953 roku przez szykany, jakie ją spotkały po publikacji książki „Romowie polscy” Jerzego Ficowskiego doznała załamania nerwowego i trafiła do szpitala.
Papusza jest osobą związaną z Gorzowem Wielkopolskim. Tu mieszkała blisko 30 lat, w 1981 przeniosła się do Inowrocławia, aby opiekować się swoją siostrą. W Gorzowie ma swój pomnik w Parku Róż, a także swoją ulicę.
Badania nad jej życiorysem wciąż trwają. W 2020 roku do szukania informacji użyto jej pamiętnika oraz listów do Ficowskiego. Dosyć niedawno ustalono również datę i miejsce ich narodzin.
Wykład był bardzo ciekawy, uczestnicy słuchali z zainteresowaniem, a także zadawali pytania wykładowczyni. Spotkanie moderowała prof. Aleksandra Gratka.
Autor tekstu: Jan Pietrzak (dziennikarz PCP)
Publikacja: Puszkinowe Centrum Prasowe
