W naszej auli odbył się wykład prowadzony przez prof. Błażeja Warkockiego z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w którym wzięły udział klasy humanistyczne. Wykład dotyczył odmienności w polskiej literaturze.
Na wstępie dowiedzieliśmy się, że na literaturę polską składa się kanon, wyznaczniki (np. język czy terytorium), pochodzenie autora, historia i alegoria narodowa, a wzorem tożsamości polskiej było wpisywanie się w pewien kanon. Temat wykładu dotyczył odstępstw od niego. Wykładowca przybliżył sylwetki takich twórców, jak Jan Potocki (autor „Literatury europejskiej”), Maurycy Mochnacki (krytyk towarzyszący – „literatura jest uznaniem się narodu w swoim jestestwie”), czy Zygmunt Kaczkowski – uznawany za jednego z najbardziej znanych pisarzy historycznych przed Sienkiewiczem, syn zarządcy majątku Aleksandra Fredry oraz autor „Braci ślubnych” i to właśnie o tym utworze mówił wykładowca. Dotyczył on dawnego polskiego zwyczaju, polegającego na przysięganiu sobie miłości braterskiej między przyjaciółmi jednej płci, akcja osadzona jest ok. 1670 roku w Sanoku. W tymże utworze przyjaźń została ukazana w formie instytucji, co obecnie raczej się nie zdarza.
W literaturze polskiej nie zawsze swój udział miały kobiety. W XIX i XX wieku toczył się spór o literaturę kobiet i granice kanonu, a głównymi postaciami tego sporu była Zuzanna Ginczanka („Zły wygląd” i „Wybór języka polskiego”) oraz dobrze znana w Gorzowie Papusza („Jak zostać kobietą w polskim kanonie?”). Uczestnicy wykładu mieli okazję bliżej poznać postać Witolda Gombrowicza, przedwojennego pisarza światowego (w 1939 roku wyjechał z Polski i osiedlił się w Argentynie), jego główne dzieła to „Ferdydurke”, „Pamiętnik z okresu dojrzewania”. Powstała również jego biografia, składająca się z trzech etapów, w której pisze z perspektywy uchodźcy.
Głównie w czasach PRL-u, w latach 70. i 80. XX wieku w polskiej literaturze przewijały się transgresje, czyli przekraczanie granic i norm społecznych, przede wszystkim moralnych, a niektórymi dziełami, będącymi w tym temacie są „Transgresje” (7 tomów), „Galernicy wrażliwości”, „Odmieńcy” i „Seminaria”.
To był kolejny z interesujących wykładów prowadzony w ramach współpracy z UAM, a uczestnicy wykładu okazywali to zainteresowanie, słuchając uważnie. Spotkanie moderowała prof. Aleksandra Gratka.
Autor: Jan Pietrzak PCP
Zdjęcia: Piotr Wiśniewski PCP
Publikacja: Puszkinowe Centrum Prasowe
